Árstíðir lífsins Jǫtunheima dolgferð 1. Ísa brots blómin milli hnignunar Marnars barna instrumental 2. Morgunn í grárri vindhjálmars þoku við Berufjörð Morgunn í grárri vindhjálmars þoku við Berufjǫrð. Kuldi læðist kringum garða mannanna sem sjást varla á jǫtna vegum; steingerð lík jǫtnanna. Ávallt berja brims gamngr á strǫndinni ok sundvǫrpir brimi yfir svarta sanda grunn. Einungis litlir bjarka myrkviðar hringir veita mǫnnum skjól. Annars rísa hallvallar hráleiki ok dǫkkgrænt jarðar hár. Vindrinn fleygir sverð-Njarðar randa blikum sínum inn í fjǫrðinn ok kǫld vindhǫgg umkringja þorp. Þat gránar, þat gránar. Djúpa, langa skerja foldin vaknar meira ok meira til lífs ok sólin skín í gegnum líflaus grá skýin. Skýin gráta til jarðar. Rigningin hamrar ok litar daginn gráan í lǫngum, endalaust lǫngum heimi hins sama. Fyrsta augnablik nýs vetrtals. Kaldir, grábrúnir jǫtnar leggja ilkvisti sína í djúpið af Ymis blóði. Á fótum þeirra finnst eik, nýtt barr. Þat er ekki langt síðan hranna brjótr fylgdi bǫlgum sína leið til veraldar ískǫldi ok brennisteinshita. Erfiðlega dvelja þar mennirnir enn. Vítt ok breitt finnast fyrstu ísa brots blómin milli hnignunar Marnars barna. Andstæður milli vors ok kaldra orms felli. Ek vakna ok frostna í ofbirtu. Mána systir svo skýr, blekkir ekki burtu kaldan vormorgun, vormorguninn þegar nýtt líf reis frá móðurinni. 3. Velkomin í lífið, ávarpar maðr sjálfan sig Velkomin í lífið, ávarpar maðr sjálfan sig. Illviljaðr skólkinnr hatri sínu lýsir yfir fjǫlskyldu minni. Þat slær með dauðanum ok leggr aldr. Sverð drepr, tekr Óðins eiki frá stafr. Kalt hǫgg eftir óréttlæti ok benja kolgu blágammr litar jǫrðina rauða. Sárvǫndr sekkr hann ok deyr í tveggja daga miðlegg. Aldrslit vegna fleina Týs. Faðir segir okkr frá blóðhefndinni sem eltir dalar éls okkar síðan fyrir lǫngu í gǫmlu fjarðarjǫrð. Nú afflækist síðasta reipið úr lundi okkar ok rekr dauðan bróður minn burt. Naðrs ógn tók hann með sér. Þungleikinn nær mér ok ek fell ok mik dreymir. Mik dreymr sundvǫrpuðinn, ægis bróðr! Vegna áeggjanna kaosguðsins drekki ek mér. Blóð ok Vandils jǫrmungrundar reið gera verk sín í flæðandi rytma hafsins. Allt verðr svart ok andi minn verðr þar að engu milli flóðanna. Nótt án morguns í greipum þess kalda. Fleina sævar fúrr, blóðíss! Lyngs fiskr blóði finnar leiðina niðr í hálsins kok ok drekkir aski mínum í kǫldblautum óendanleika. Grimmilega ek berst en gefst samt upp. Fjarlægar Herjans dísir þagna yfir ǫldunum ok yfirgefa mig. Svanvegis snótir raustljótar hátt salma þruma gegnum undirheima. Enginn er velkominn hér. Ek hrapa. Ek vakna ok anda. Morguninn er grár ok himins eisa sendir sína sólstafi yfir jǫtuns kalda Háls undir þjóta Austfjarða. Einungis leikr vindsins heyrist ok kraftr bǫðvar jǫkulsins. Steinar sem henda sér í hafið fram ok til baka. Ský sem dreyfast í fjǫllum. Þat er hlýtt. Vor. Líf. Himins hvél vermir er þat kemr frá hafinu ok botn skýjanna baðast í rauðum litum. Gleymdr er Yggjar báls runns sǫngr. Sverðin munu syngja annars staðar. Þungir hnífar nálgast aðra hálsa, ekki minn. 4. Haka kleifir berja ok brjóta við enda langrar ferðar sinnar Haka kleifir berja ok brjóta sjálfar sig við enda langrar ferðar sinnar. Sævar bein. Ránheimr! Þú endalausa djúp, skapað í eilífðinni. Vægðarlaust gleyptir þú svo marga og ert enn ekki mett. Hví átt þú samt enn svo mikið líf? Við siglum á taugar vegi ok hans svala brim kælir þennan langa sumardag sem stefnir í hásumar ársins. Endalausar ǫldr flæða áfram, enn kaldar. Við opnum netin ok horfum upp í skýja skríns skjǫdung. Hverju lofar heims skáli, hvert munu þau fara? Láðs lýr festir sig enn einu sinni í netin ok skapar med dauða sínum líf okkart. Kokhljóð heyrast er sjávardýrið þakið snærum berst um í litlum knerri, nálægt endalokum. Éla ranns rít skín ok Alfaðir gaf okkr góðan feng. Hlés dætr gefast upp gegn varrláð várri og við várar okkar veg í gegnum víðáttana. Ægir var okkr hliðhollr. Jǫrmungandr var rólegr. 5. Lifðu með öðrum, með þínum eigin Lifðu með ǫðrum, með þínum eigin. Njarðar niðjar er mikilvægasti tilgangur lífsins. Bǫrnin gefa Glasis glóbarr framtíð, Sifjar svarðfestar gleði. Hvað gefr þekking gǫmlum manni ef þat er enginn til að nema? Hvað fylgir hugsun þegar enginn vill heyra hana? Maðr deyr ok veit ekki að hann tekr svo mikla visku með sér í dauðann! Við búum í félǫgum, skǫpum okkar eigið ríki ok heimili milli Ægis aldna ok Belja dolgrs akrar. Faðir minn sigldi með fljóts glóða yfir langa, dǫkka blóðughadda. Mikið hvarf í hvítrar Ránar munni ok margir hǫfðu ekki stigið ilkvistum sínum á steinda jǫrð þessarar eyju. Hve vitr við í ljósheimi héldum okkr gegnum ættar spilli! Freyja vertu með okkr á komandi árum, Hliðskjálfar harri gefðu okkr visku. Nú sjá eikinstafir þessa verǫld gegnum gjǫrðir okkar og goðanna. Sumir dóu, en margir lifa. Ánægðr er ek með þekkingu um náttúruna ok okkr, sem ek get gefið erfinyti mínum. Hvað væri eiki án þessa? Ek kann að nota rúnstafi, að lesa í skýin, þekki heimkringlrs ok vindbreytingar, vegi sem ek veit að ek á að taka. Háværir stormar slǫkkva ekki lítinn eld þegar hann er á ǫruggum stað. Lundr er mesta afrek lífs, fljóts glóða skapar framtíð. Freyja er á okkar hlið. 6. Eigi hefr á augu, unnskíðs komit síðan Eigi hefr á augu unnskíðs komit síðan - dyggr dó af und eggjar - oddstefnum meir svefnar, síz hræstorðar harðan hjǫrs gerðu styr bǫrvar ótt, ðeirs Áleif létu allsaklausan falla. Ákkat hægt af hægu - hljóð veiti mér sveitir! - enn í elli minni ívegsstafi segja, síz vel hressan vissak vápna Njǫrð at jǫrðu: minn es sonr at sǫnnu, snjállr aflstuðill, fallinn. Efna hygg, þats Yggjar ek hef heitit mǫ́ feita. Sundlíri flýgr sára svangr fyr eyrar tanga. Veitk, at vér munum hljóta - vel ´s fallit þat – allir, - hljómr´s af hjǫrva glaumi- Hallgrímr, farar tíma. Mótreyni klaufk mána malma braks í jaxla, segg létk alms í augu eitt hǫgg staðar leita. Sákat hitt, at hrykki hringmerkðr fetilstingi: hné gunnlogi, Gunnar gjallharðan sák falla. Vér hǫfum felda fjóra - feng telk í því drengjum - brátt, þeirs blóðgan létu Bjargeyjar son deyja. Einn ar órum mǫnnum - Eir vas sollin geira: Þjónn vas hæfðr með hlunni - Hallgrímr kveðr nú fallinn. Brátt gekk sonr, þás sótti Sunnar bliks at runni, - hvatr frák at brá bitum blóðísi – Geirdísar. Enn réð Eyjolfr minnask eggleiks við kyn seggja, geira Baldr, at gjalda gunnbliks fyrir runnum. Heldr hǫfum heiptir goldit, Hallgrímr, saman allir - vígs iðrumk þess þeygi - Þjóðreks sonum stórar. Urðu æski-Nirðir addregns of sǫk vegnir; ǫr þjóða veitk eyði inngjarna Þórbjarnar. Nú´s jafnǫndum fram ganga, varra elds þeirs vilja viggs temjanda fremja. Vesa kveða – hǫgg enn hǫggvin hjǫrs saklaussa bǫrva Ísfirðingum urðu eirlaust – farit trausti. Hlógu herðidraugar hvinnendr of sók minni fróns, þás frænda mínum fellidómr réð bella. Nú tér – vegnir vǫ́ru víg- Njǫrðungar hǫrðu - hafs í hverju bjargi hóts annan veg þjóta! Hallgrímr, skulum heiman - hlítik vætki líta uggi mestu ok ógnir íðvargs – ór stað bíða, enn víg þaus vér vǫ́gum - vildak aldri glalda geira gæti ǫ́ru - gǫrvǫll í strá falla. Varðat viggja Njǫrðum, Valbrands sionum, handan - þess minnumk nú – Þvinnils þvengr vanbundinn lengi, þás, skerfoldar, skyldi - skjalda hlums á sumri garðr svall – gǫfug sólar gefn, míns sonar hefna. Þat mun vestr ok vestan - varð ǫ́r roðin sára - orð til Ísafjarðar oddregns koma þegna, at til geira glettu gunn-nærungar færi - vægr es vǫxtr í augum Valbrands sonum – handan. Nú ´s jódraugum ægis arnar flaug of bauga: Hygg, at heimboð þiggi hangagoðs af vangi. 7. Margt breytist fyrir orð völvanna Margt breytist fyrir orð vǫlvanna. Margt, jafnvel allt. Hve furðuleg eru ǫrlǫg mannanna sem lenda á vegum sem þeir ætluðu aldrei að fara! Hvers lags óvæntum leiðum þarf maðr að venjast að ganga á? Gamlar skuldir frá tíma afa míns klifra aftr upp til jarðar hárs. Landið, land mitt, goða Þrúðvaldr ok Nirði tileinkaðr fjǫrðr var tekinn af mér. Hann var tekinn á Alþinginu. Systir afa var skuldbundin í gamla Noregi ok við vorum þá hin síðustu af bǫlvaðri ætt hennar. Land þurfti að gefa fyrir land og með stuðningi fárra goða þurfti að gefa réttlæti fyrir óréttlæti. Mannahamrar voru aldrei traustverðir sagði faðir minn mér eitt sinn. Ok hve rétt þat var! Við lifðum hér í sælu með ǫllum nágrǫnnunum í fjǫrðunum sínum. Handan bergsala, já, þar voru svik úlfs fǫðr ekki fjarlæg. En af hverju dvǫldu þau þá ekki lengr í hlǫðvinjar myrkbeina? Margir hauga herrar verða að breytast í steina ok munu brotnir í mola til að gefa heiminum jafnvægi sitt aftr! Ek heyri manna dolga hlátr bergmála í dalnum. Erum ekki lengr heima, dæmd á hausti þessa gamla árs. Sólina myrkvaði fyrir hálfmánuði. Eru mennirnir verk Hropts magana eða eru goðin mannaverk? Hví stóð enginn ragna reinvári mér við hlið? Hver tekr Þórs víf, hvers lags svarta bjargalfr, hvers lags urðar þjótr? Býli sem í tvær kynslóðir var ræktað fyrir þursa þjóðar sjót, yfirgefið verðr þat hér eftir. Við siglum burt með knarrar skeið, marrandi vegna eigna heilla Njǫrðunga. Mikið var gefið ok margt skilið eftir. Við siglum áfram meðfram endalausum svǫrtum strǫndum, sjáum óendanlega hvíta hvelið yfir þeim og fǫrum um suðlæga hornið. Burt, burt til jarðar skarð hafi slétt vestrsins. Burt til hlýs vors strandlengjunnar sem spýtir brennisteinshita frá djúpi Surts. Enn gefr þú varma, dreki! Þú, dreki undirheimanna! 8. Við fundum nýtt heimili, langt burtu í vestrinu Við fundum nýtt heimili. Langt burtu í vestrinu í djúpum gilum drekahǫfuðsins. Gil, sem hýsa líf milli hárra heima fjǫru þjóðar. Manna sjót er þann veg. Ǫnundarfjǫrðr. Vítt dreyfir þú þér á fótum bergjarla ok ert enn ekki hluti af þeim. Eilífar, langar hendr, eilíf, há fjǫll. Jǫtunheima dolgferð býðr okkar velkomin. Útlæg frá ǫðrum sem voru kyrrir í suðrinu. Við reisum okkr nýjan legver milli krafta bergsalar banda. Gjalfra fjalfs bolmr hindra mannahamra afl ok halda því frá járninu. Við byggðum okkar hús en misstum mikið. Fé dó, vatn fraus ok vallbaugr breytist ekki. Tunglranns gramr litar huga okkar hér eftir. Þat gerðist hratt ok frostið hringsólar tún okkar ok við skelfum úr kulda ok hungri. Leiðin yfir hríðar setr til Vatnsfjarðar sem var eitt sinn full af lífi er hvít ok ekkert er í sporum hennar. Enginn kemr, enginn hjálpar. Við erum alein milli yfirvofandi hættna bjargs skjǫldunga ok djúpra bláfoldar skafla kalds dauða. Þungar Ægis dættr handsama lítinn viðarbát ok koma í veg fyrir dauða fiskanna. Hungr neyðir okkr út á grimman sjóinn, en hvað er í endalausri nótt bak við svartan þrumu tjalda harra? Ekkert lifir ok þannig snúa bátarnir tómir aftr til sárísa stranda. Vindrinn rífr burt alla von og frostið nagar. Roða vágs bróðir, bǫlvaðr veri þú! Fé deyr ok menn farast í lǫngum nóttum án morgna. Vatns-Njǫrðr, hvenær kemr hjálp þín? Hafra dróttinn, hvar eru kraftar þínir? 9. Þat er stormr ok bláköld vatnssmíðin litar regna borg Þat er stormr ok blákǫld vatnssmíðin litar regna borg. Verǫldin er í spennu ok regnsals ræsir. Ljós fylgir þrumunni ok minning úr æsku minni fyllir mig af ǫrvæntingu. Niðrfǫr styttir líf. Ísheimr fjarðarins drepr alla von ok ek geng út ok lít eftir því fé sem er eftir. Vindrinn rífr af mér kinnarnar ok eitt sinn heitt blóðs valr frostnar. Stormr ræðr ríkjum. Fjallgylðar þakin snjó lokast ok einangra mannalíf ok hvals búðar húð felr ísheim sjónum. Ægir, þinn ísa akr virðist svo nálægt. Njǫrðr, þín hjálp væri lífsbjǫrg. En þat stormar. Þat dregr ok fleygir allri von burt. Banda vinr, hvar hræðast fjall-Gauts fellir krafta þína nú? Hvar bakka ǫldrnar fyrir birtingu afls þíns? Flóðs ásynja er nærri, svo nærri! Mér er fleygt ok Ránar vegr tekr mig ok ek gefst upp fyrir honum. Ek anda byrmǫrk ok lungnanna lǫmun. Þat verðr svart ok ek berst ekki á móti leiptra grundar stilli. Nótt án morguns í greipum þess kalda. Ísǫldr, háfs mǫrk. Dǫkkblátt tómið slekkr eldinn, þrána um betra líf handa fólki mínu. Milli Ægis dættr, í hrauð í himinn upp glóðum hafs sekkr heimrinn. Skemmdr! Brotinn! Dauflega ek sé á sjóndeildarhringnum fugla. Ek sé svart, þat er kalt, kalt. Gyllt sýndist mér verǫldin, svartblá endar hún milli fyllar fjalla. Brimið tekr kaldan, dáinn líkama með sér til endalausra víðáttna Haddingja lands. Frá hlýjum faðmlǫgum vetrtalsins, niðr í þungleikann. Burt frá heiminum með naglfara segls. Eitt líf slǫkknar í þenna Vindsval mǫg.